Objęcie usług budowlanych wykonywanych w kraju mechanizmem odwrotnego obciążenia – to jedna z wielu zmian wchodzących w życie z dniem 01.01.2017 r.
Mechanizm odwrotnego obciążenia („reverse charge”) zakłada przeniesienie obowiązku rozliczenia podatku VAT ze sprzedawcy na odbiorcę. Podatnik świadczący usługi lub sprzedający towary objęte tym mechanizmem, zobowiązany jest do wystawienia faktury niezawierającej danych w zakresie stawki i kwoty podatku VAT (stawka OO), z wyraźnym wskazaniem „ODWROTNE OBCIĄŻENIE”. Transacje tego typu podatnik wykazuje w deklaracji VAT-7/VAT-7K składanej za okres rozliczeniowy w którym powstał obowiązek podatkowy. Świadczenie usług lub sprzedaż towarów objętych odwrotnym obciążeniem sprzedawca zobligowany jest wykazać również w informacji podsumowującej VAT-27 – składanej za okresy miesięczne w formie elektronicznej.
Według dotychczasowego stanu prawnego mechanizmem „reverse charge” w obrocie krajowym objęte były towary wyszczególnione w załączniku nr 11 do ustawy o VAT oraz usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych.
Z początkiem nowego roku katalog ten został rozszerzony o nowe kategorie towarów oraz usługi budowlane.
Aby usługa budowlana była objęta mechanizmem odwrotnego obciążenia, konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:
- przedmiotem sprzedaży jest usługa budowlana wskazana w załączniku nr 14 do ustawy o VAT;
- podmiotem świadczącym usługę budowlaną jest czynny podatnik VAT (zmiany nie obejmują usługodawców korzystających ze zwolnienia podmiotowego);
- podmiot będący usługobiorcą jest czynnym podatnikiem VAT (zmiany nie dotyczą usług świadczonych na rzecz osób prywatnych, podatnitków niezarejestrowanych do VAT oraz zarejestrowanych jako podmioty zwolnione z VAT);
- podmiot świadczący usługę występuję jako podwykonawca.
Jeżeli powyższe warunki nie są spełnione, zastosowanie znajdą dotychczasowe zasady rozliczania usług budowlanych przez sprzedawcę.
Nowe zasady dotyczące sposobu opodatkowania usług budowlanych odnoszą się do usług wykonanych od początku 2017 roku. Ustawodawca przewidział przepisy przejściowe dla transakcji mających miejsce na przełomie roku:
- w sytuacji gdy w 2016 roku nabywca dokonał wpłaty zaliczki, a ostateczne wykonanie usługi nastąpi w roku 2017 – opodatkowanie transakcji następuje wg nowych zasad obowiązujących od 01.01.2017 (korekta rozliczenia zaliczki w rozliczeniu za okres, w którym wykonano usługę);
- w sytuacji gdy za usługę wykonaną w grudniu 2016 roku sprzedawca wystawia fakturę w styczniu 2017 roku – opodatkowanie transakcji pozostaje po stronie sprzedawcy na dotychczasowych zasadach obowiązujących do końca 2016 roku.